Het Beeldende Denken – Leven En Werk Van Mathieu Schoenmaekers

Met bijdragen van Henk de Jager, Henrik G. Matthes en Matthieu H.J. Schoenmakers (1875 - 1944).

159 Pagina's | Copyright 1992 Stichting E.C.H.O | Softcover | Ambo, Baarn | ISBN: 9026311516.

Matthieu Schoenmaeckers genoot in de eerste helft van deze eeuw in wijde kringen bekendheid als origineel religieus denker. De filosofische methode, die hij had ontwikkeld, noemde hij aanvankelijk 'christosofie' en later 'beeldende wiskunde' of 'positieve mystiek'. Het ging hem daarbij om de mystieke, maar tegelijk mathematisch exacte zegging van de werkelijkheid als universele verhouding van tegendelen.

Aanvankelijk verkeerde hij vooral in literaire kringen, waar hij bij schrijvers als Emants, Kloos, Verweij, Van Eeden en Marsman een welwillende gehoor vond. Ten tijde van de Eerste Wereldoorlog ging hij veel meer om met beeldend kunstenaars, zoals Mondriaan, Van Doesburg, Van der Leck en Vantongerloo, en met musici als Van Domselaer. Schoenmaekers' filosofie was een bron van inspiratie voor veel van deze kunstenaars, die begonnen te denken en te schrijven over de richting, waarin moderne kunst zich zou moeten ontwikkelen.

Afkomstig uit Hoofdstuk: 'Kunst en Gedachte' (blz. 135):

" De kunstenaar is een mens van roeping, hij is een vanuit de fundamenteelste levensroerselen gezondene, hij is een apostel. Ik zeg hier nadrukkelijk 'kunstenaar' en niet 'artiest'. Er is voor goed luisterende Hollandsche ooren een groot verschil tussen 'artiest' en 'kunstenaar'. De artiest is een min-of-meer excentriek mens, die tracht anderen te verbazen op een behagelijke wijze. Ik hoef hem niet te beschrijven. U weet wat ik bedoel. De kunstenaar echter is een mens van roeping, hij gaat onder zijn medemensen, als een die beseft, hoe door alle vergankelijkheid heen het eeuwige gelden blijft, onvoorwaardelijk; en de eenheid van het strak-eeuwige met het grillig-vergankelijke is het rythme van zijn kunst. Woorden zijn tijdelijk en klanken zijn tijdelijk en lijnen zijn tijdelijk. Maar woorden en klanken en lijnen worden waarneembare eeuwigheidsopenbaring als de dichter de woorden rythmeert, als de componist de klanken rythmeert, als de beeldende mens de lijnen rythmeert. Die rythmeering is de roeping van de kunstenaar. En, zoals alle roeping is zij niet voor de geroepene alleen, maar voor allen die met goede wil zich voor haar openstellen. Roeping is een sociale werkelijkheid. "