Globalisering: hoe kunnen wij deze wereld verantwoord bewonen? Loge Amsterdam

Globalisering, wat is dat eigenlijk?

Het komt van het Latijnse woord globus

1 a. bol of kogel

1 b. massa of klomp

1 c. kring of cirkel

2 a. mensenmassa of schare

2 b. vereniging of kliek.

Deze letterlijke vertalingen wilden wij u even niet onthouden …

Bij het woord globalisering moeten we bij het woord globus kennelijk uitgaan van 1a in de betekenis van wereldbol.

Het gaat dan in feite om de vraag hoe wij als mensheid deze wereldbol verantwoord kunnen bewonen, gezien het gegeven dat alles onderling verbonden is, dat naties van elkaar afhankelijk zijn en elkaar wederzijds gebruiken. Als we de kranten lezen en het nieuws een beetje volgen, lijkt het vaak te gaan om politiek en macht. We spreken over economische globalisering wat, meestal!, neerkomt op ongelijkheid en uitbuiting.

Loge Amsterdam heeft wat literatuurstudie gedaan.

Hier volgen enkele passages uit de in dit publiek waarschijnlijk zeer bekende boeken, namelijk:

– H.P. Blavatsky, De sleutel tot de theosofie, een heldere uiteenzetting in de vorm van vragen en antwoorden van de ethiek, wetenschap en filosofie, voor de studie waarvan de Theosophical Society is opgericht (TUP 1985)

Dit artikel was een bijdrage aan de TVN- ledendag op 12 november 2005 in Naarden .

– Radha Burnier, Regeneratie van de mens, lezingen en discussies (UTVN 1994, gemaakt n.a.v. seminars hier in Naarden in 1990)

– Anna Lemkow, Het Heelheidprincipe, de dynamiek van heelheid in wetenschap, religie en samenleving (UTVN 1993).

Laten we bijvoorbeeld eens kijken wat H.P. Blavatsky (hierna: HPB) zegt in De Sleutel.

In hoofdstuk XII Wat is praktische Theosofie zegt HPB op blz 215:

“Streven naar politieke hervorming, voor we een hervorming van de menselijke natuur tot stand hebben gebracht, is als het gieten van nieuwe wijn in oude zakken. Laat de mensen in het diepst van hun hart voelen en inzien wat hun werkelijke, ware plicht jegens alle mensen is, en ieder oud machtsmisbruik, elke onrechtvaardige wet van een regering, die berust op menselijke, maatschappelijke of politieke zelfzucht, zullen vanzelf verdwijnen … Een blijvende politieke hervorming kan nooit worden bereikt zolang dezelfde zelfzuchtige mensen als voorheen de teugels in handen hebben.”

Radha Burnier zegt op blz. 6 van Regeneratie:

“Men kan de maatschappij niet los van het individu aanpakken; het individu kan nooit in gelukkige omstandigheden komen als hij afhankelijk is van het veranderen van de maatschappij. Dus moeten zij samen worden aangepakt. Tegenwoordig wordt de wereld geconfronteerd met de uitdaging van eenheid of verdeeldheid, samenwerking of confrontatie en conflict. Wordt alleen de wereld daarmee geconfronteerd of moet ieder van ons bekijken of de factoren van die situatie niet in zijn eigen denken aanwezig zijn? Als er tegenwoordig verdeeldheid is in de wereld, wat het zo moeilijk maakt om oplossingen te vinden voor (…) problemen als (…) armoede, oorlog en ontwapening, (…) is dat dan niet omdat we weigeren de verdeeldheid in ons eigen denken aan te pakken? ”

In een van de Mahatma Brieven staat: “Wij kunnen noch de natuur, noch een denkbeeldige godheid de schuld geven, maar de aard van de mens die zich door zelfzucht verlaagd heeft. Denk goed na over deze woorden.” (Dit citaat is gehaald uit Regeneratie, blz 5)

In het hoofdstuk Het werk van de Theosofische Vereniging en de fundamentele verandering in mens en maatschappij van De Sleutel staat verder op blz. 7: “Het is ook zo dat de Theosofische Vereniging zich bezighoudt met het tot stand brengen van een oplossing die voor de gehele mensheid geldt, niet voor een deel van de mensheid. Overal hebben mensen hun eigen invalshoek met betrekking tot problemen, of dit nu oorlog of armoede is. Zij zijn niet in staat van hun bepaalde visie, die gebaseerd is op hun eigen belangen, af te komen. Daarom is de oplossing nooit goed. Als het een milieuprobleem is, dan zou India een oplossing willen die voor haar geschikt is, en Europa of Holland of welke natie dan ook zou een oplossing willen die haar het voordeligst uitkomt. Wij bekijken alle problemen deelsgewijs, geleid door de een of andere vorm van eigenbelang. Maar de theosofische zienswijze moet universeel zijn, omdat geen enkel probleem deelsgewijs opgelost kan worden, vooral niet in de moderne wereld, waar alle naties en volken van de wereld nauw met elkaar verbonden zijn. U kent het idee “Ruimteschip Aarde”; als het schip zinkt, zinken we allemaal; als het goed vaart, zijn we allemaal veilig. Voor niets is een afzonderlijke oplossing. Hoewel dit nogal voor de hand ligt, zijn er miljoenen mensen die zich er niet toe kunnen zetten zelfs maar naar deze kwestie in zijn ware betekenis te kijken. De Theosofische Vereniging moet de weg wijzen in het verrichten van pionierswerk met betrekking tot de mondiale zienswijze en niet de nationalistische of beperkte zienswijze.

Voor leden van de Vereniging zou het duidelijk moeten zijn, dat het fragmentarische denken niet de hedendaagse problemen kan aanpakken; in feite heeft het dat nooit gekund. We leven tegenwoordig in een wereld waar de technologische veranderingen alles met elkaar verbonden hebben. Geen deel van de aarde kan zich verheugen in veiligheid en voorspoed zonder dat met de rest van de aarde te delen. Geen fragmentarische poging kan slagen, geen oplossing die door zo’n poging is voortgebracht kan blijvend zijn, omdat het fragmentarische denken de oorzaak van de problemen is. Als ons denken niet zo verbrokkeld was, zouden we niet geconfronteerd zijn met deze enorme moeilijkheden en uitdagingen. Als we zorgvuldig kijken, zullen we ontdekken, dat de kortzichtige zienswijze en bekrompen standpunten aan de basis van de moeilijkheden liggen. Daarom heeft de Theosofische Vereniging de plicht en de verantwoordelijkheid om te wijzen op de noodzaak van zelfkennis.”

In het hoofdstuk De houding van de Theosophical Society (TS) tegenover politieke hervormingen in De Sleutel wordt de volgende opmerking gemaakt door de vragensteller, op blz. 216 en 217:

“Elke maatschappelijke hervormer heeft zijn eigen wondermiddel en ieder gelooft dat het zijne het enige is dat de mensheid kan verbeteren en redden.”

Het antwoord van HPB is: “Volkomen juist, en dat is dan ook de ware reden dat er zo weinig bevredigend maatschappelijk werk wordt verricht. De meeste van deze wondermiddelen missen een leidend beginsel en er is beslist ook geen enkel beginsel dat ze alle verbindt. Kostbare tijd en werkkracht gaan op die manier verloren; want in plaats van samen te werken bestrijden ze elkaar vaak, vrees ik, ter wille van roem en beloning, in plaats van te denken aan de grote zaak die hun ter harte gaat, zoals zij zeggen, en die in hun leven de belangrijkste plaats behoorde in te nemen. ”

Anna Lemkow noemt in haar boek Het heelheidprincipe op blz 319 de suggesties die de ontwikkelingseconoom en Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen naar voren bracht: Leg minder nadruk op het voortbrengen van kapitaal en meer op onderwijs; minder nadruk op buitenlandse, kapitaalintensieve technologieën en meer op geschikte, of aangepaste, minder kapitaalintensieve technologieën. In veel gevallen maakt dit een verschuiving nodig van grotere naar kleinere projecten. Schep werkgelegenheid in dorpen en kleine steden. Minder paternalistische bemoeienis en meer onafhankelijkheid.

In ons eigen leven zouden wij als consument misschien nog oplettender kunnen worden: hoe is het product wat wij willen aanschaffen gemaakt? Is het terecht om dat goedkope artikel uit de aanbieding te “scoren”? Hoe waren de werkomstandigheden en de financiële beloning van de mensen die dat product verzorgden, waren er dierproeven voor nodig?

Hiervoor is informatie, onderscheidingsvermogen, onderwijs nodig: pas dan is iedereen in staat om eventuele problemen te herkennen en ethisch te handelen.

Regeneratie vermeldt op blz.9:

“Samengevat: in de context van de wereld zoals deze nu is, zou de Theosofische Vereniging op bepaalde dingen moeten wijzen. Zij moet duidelijk maken, dat het aanpakken van uiterlijke uitdagingen niet genoeg is. De uiterlijke uitdaging is een resultaat van de innerlijke uitdaging, die ontstaat in het denken, in de psyche. De menselijke samenleving kan niet veranderen, tenzij individuen veranderen, en de verandering moet in de richting van een universele zienswijze gaan. Oplossingen hebben tot nu toe gefaald, omdat ze allemaal fragmentarisch zijn, ontstaan uit een fragmentarisch denken. Het zijn oplossingen voor een bepaalde tijd, voor een bepaald volk, bedoeld om aan een bepaald gebied ten goede te komen. Maar problemen vragen vandaag de dag om een universele zienswijze. Een beperkt mensbeeld  kan alleen maar tot meer moeilijkheden leiden. Een veel wijder perspectief is nodig en de theosofie verschaft dat.”

De theosofie brengt keer op keer de begrippen “eenheid met al het leven” en “broederschap” naar voren.

Wat maken wij daar nu van waar in ons dagelijks leven?  Wordt het feit van die broederschap wel werkelijk door ons begrepen, het feit dat het Ene aanwezig is in elk atoom, van wel rijk dan ook, met als gevolg die verbondenheid met alles en iedereen? We zullen ook steeds moedig moeten blijven kijken naar onze houding en onze uitlatingen: in hoeverre denken wij afscheidend en passen we “broederschap” (nu even heel letterlijk en praktisch gezien) alleen toe op onze “eigen” veilige clubjes als familie, sportclub, bedrijf, kerkgenootschap, vereniging, stad, land enzovoort enzovoort, en  wijzen we de ander daardoor min of meer af? Zei Krishnamurti niet eens dat je gewelddadig bezig bent zodra je je onderscheidt als lid van een groep, omdat je dan de anderen buitensluit?

En zei Gandhi niet: “Earth provides enough to satisfy every man’s need, but not every man’s greed” (-de- aarde verschaft genoeg om tegemoet te komen aan ieders behoefte, maar niet aan ieders hebzucht).

In feite is het zo simpel: het gaat om het ENE leven in alles en iedereen, om EEN globus of bolletje, om EEN mensheid, om die ENE diamant met al zijn facetten.

De Theosophical Society is opgericht voor de regeneratie van de mensheid.

Alleen een groeiend inzicht in de wetten van de natuur, die zijn voortgekomen uit de grondbeginselen van bestaan (immanentie, periodiciteit en transcendentie), kan bijdragen aan een integrale globalisering (het thema van deze ledendag), waarbij uiteindelijk de ware broederschap der mensheid begrepen zal kunnen worden en men kan komen tot werkelijk altruïsme.

Het
hoofdbestuur van de
Theosofische Vereniging in Nederland
wenst alle leden, abonnees en lezers
van Theosofia
een inspirerend 2007 toe.