TVN ledendag globalisering Bijdrage Centrum Lanoe, Agnès Wagemans

Toen Wies Kuiper mij enige maanden geleden vroeg of ik vandaag een kort praatje wilde houden over globalisering, was ik zo onvoorzichtig te veronderstellen dat ik tijd genoeg zou hebben om me daar eens in te gaan verdiepen.

Mijn optimisme hield me overeind – tot gisteravond toe – dat het toch echt wel mogelijk moest zijn iets op papier te krijgen wat ik hier vandaag aan u zou durven voorlezen, maar er stond nog steeds geen letter op papier.

Maar naarmate ik meer indruk kreeg van wat er onder globalisering wordt verstaan, vroeg ik mij af hoe ik ooit dit proces in de wereld in een hapklare brok van circa vijf minuten zou kunnen gieten en dan ook nog in verband zou kunnen brengen met theosofie.

Ik citeer een paar formuleringen:

Jan Pronk in zijn bundel Gedachten over globalisering en politiek: “Het globaliseringsproces gaat over lijken. De armoede in de wereld wordt willens en wetens in stand gehouden.”

Arnold Koper in De Volkskrant:  “Globalisering is wat men doorgaans verstaat onder het proces dat landen en volkeren steeds meer van elkaar afhankelijk raken.”

Zygmunt Bauman, socioloog: “Globalisering is een ontwikkeling die leidt tot massale onzekerheid bij mensen, die de voortrazende wereld niet meer kunnen bijbenen.”

Wat me duidelijk is geworden, is dat globalisering niet echt nieuw is. In de geschiedenis van de mensheid is er steeds sprake van contact met andere mensen, andere landen en volkeren en als men de kans kreeg: het inpikken van elkaars welvaart of land, omdat het gras van de buurman nu eenmaal groener wordt gevonden dan het eigen gazonnetje, of omdat de eigen tuin er dor en onaantrekkelijk bijlag en verhuizen de enige manier was om te overleven.

Maar sinds we in de 20^e eeuw zelfs al gingen spreken van “Wereldoorlogen” lijkt een periode te zijn begonnen dat de wereld in toenemende mate bij ons binnenkwam. Ik heb de eerste televisies nog meegemaakt met alleen Nederland 1 en Duitsland 1 (het voordeel van het wonen in Limburg). Tegenwoordig brengt de televisie ons non-stop over de hele wereld.

Op de ledendag globalisering op 12 november 2005 werd door Agnès Wagemans namens Centrum Lanoe – Zwolle deze vijf minuten durende bijdrage gegeven.

Hetzelfde gebeurt met internet, met het vliegverkeer, in de financiële wereld, in politieke beslissingen, in de instroom van andere culturen. Kortom, de wereld is niet meer buiten te sluiten.

Veel reacties hierop zijn negatief, zoals de schadelijke gevolgen voor het milieu, o.a. door de toenemende verkeersstromen, maar ook door het dumpen van afvalstoffen in landen die daar eigenlijk niet mee om kunnen gaan; grotere ongelijkheid in inkomen door de liberalisering van de markt, waar met name ontwikkelingslanden nog niet klaar voor blijken te zijn; grotere multi-nationals, waardoor de macht zich verplaatst van de politiek naar de directies van bedrijven, waarbij de belangen niet altijd parallel lopen.

Kortom, ook hier zien we dat elke nieuwe ontwikkeling weer vraagt om een nieuwe aanpak, nieuwe problemen zichtbaar maakt en een beroep doet op onze creativiteit.

Alleen gaat die creativiteit wel vragen om een wereldomvattende aanpak en doordat het zo groot en complex lijkt te zijn, ging het mij toch even duizelen.

Maar ik besefte gelukkig op tijd dat IK het niet hoef en kan oplossen en dat het feit dat ik die oplossing niet kan overzien, niet betekent dat die niet zou bestaan.

Wat me opvalt, is dat de beweegreden waarom we iets doen, in alle tijden hetzelfde is en ook steeds weer tegenbewegingen op gang brengt. Zodra een beweging in gang wordt gezet, ontstaat er een tegenkracht die weer tracht om de beweging in balans te brengen.

Hoe groter de begeerte en hoe sterker daardoor polaire krachten ontstaan, hoe meer reacties er volgen om uitwassen aan de kaak te stellen.

Zo werkt het in de wereld, zo werkt het ook in ons eigen leven.

Sterker nog, zo werkt het blijkbaar in het hele Universum met de uitgaande beweging van de schepping en de terugkerende beweging naar de eenheid.

Zo leidt een streven naar macht tot een reactie, eerst met woorden (overleg met elkaar – diplomatie in de wereld) en als dat niet lukt met meer kracht en dreiging (per mens kiezen we daarin onze eigen stijl – per land doen we hetzelfde).

Met manipulatie wordt het al wat lastiger, omdat die minder zichtbaar en benoembaar is. Maar het is wel voelbaar en zal op de lange duur zeer ondermijnend zijn. Want, hoe sluipender de macht zich uitdrukt, hoe meer schade zij aanricht. Ik denk dan bijvoorbeeld aan corruptie, achterbaksheid en oplichterij.

Wij zien dat in het klein in onze eigen relaties, waar het ons vertrouwen ondermijnt en we zien dat ook in de wereld, waar onverwerkte kwetsuren vele generaties doorwerken en vaak leiden tot allerlei vormen van geweld over en weer.

Zo leidt een streven naar meer welvaart tot een reactie als dit leidt tot extreme ongelijkheid.

In ons eigen leven kan dat leiden tot stress omdat andere aspecten van wat we nodig hebben niet meer aan bod komen, onvoldoende gevoed worden. In de wereld leidt dat tot ondervoeding en armoede van grote groepen, terwijl een relatieve minderheid zo welvarend is, dat zij er ziek van wordt.

Zo boven, zo beneden…

Zo in het klein, zo in het groot…

Zo binnen, zo buiten….

Mijn stelling:

Vanuit deze gedachte dat alle leven in de buitenwereld een spiegel is van ons eigen innerlijk, zou je kunnen stellen dat er een relatie bestaat tussen ons persoonlijke leven en de situatie in de wereld. In hoeverre gaat dit op?