De najaarsdag van 9 november 2019 op het ITC in het thema Latente vermogens in de mens was gewijd aan Religieuze en mystieke ervaringen. Drie van de toen gehouden lezingen zijn inmiddels op youtube nog eens helemaal te beleven.
Hein van Dongen besprak het belangrijke boek van William James (1842 – 1910) Vormen van religieuze ervaring – een onderzoek naar de menselijke aard (1902). Het wordt nog steeds herdrukt en veel gelezen. Verplichte kost voor studenten “religiestudies” en eigenlijk ook een must voor elke theosoof. Aan de hand van autobiografisch materiaal van mensen met een verschillende culturele en levensbeschouwelijke achtergrond benadert James voor het eerst mystiek als een eigensoortige menselijke ervaring, die niet herleid kan worden tot andere psychische ervaringen of verschijnselen.
Bekijk hier de voordacht van Dr. Hein van Dongen
Door ziekte was José van der Loop verhinderd haar bijdrage Siddhi’s de bijzondere vermogens uit de Indiase tradities te houden. Ingmar de Boer was bereid haar plaats in te nemen. Net als José is hij ook een kenner van de Yoga sutra’s van Patanjali. De siddhi’s ontstaan volgens dit werk, (door H.P. Blavatsky met klem aanbevolen aan alle Theosofen) vanuit grote verdieping van inzicht (samyama), en niet door oefening of het verrichten van bijzondere handelingen. Deze beschrijving is heel anders dan in de meer fysiek gerichte haṭha yoga geschriften, waar vaak moeilijke opgaven moeten worden gedaan om vermogens te ontwikkelen. In die geschriften wordt het verwerven van de siddhi’s ook vaak gezien als een nastrevenswaardig doel op zich, of een gift van de goden voor uitverkorenen, terwijl de siddhi’s in de Yoga-Sūtra’s eerder een bijproduct zijn van de beschreven ontwikkeling. In III.38 wordt ook aangegeven dat ze de ontwikkeling kunnen belemmeren (upasarga) als ze worden opgeroepen wanneer de persoonlijkheid daarvoor nog niet rijp is. Ook schade aan anderen kan het gevolg zijn van het voortijdig oproepen van deze vermogens, zonder voldoende wijsheid te hebben ontwikkeld.
Bekijk hier de voordracht van Ingmar de Boer
Arjan Lelivelt sprak over de buitengewone ervaringen en gebeurtenissen rondom het ontstaan van de Quakerbeweging in het 17e eeuwse Engeland. Dit in het kader van de derde doelstelling van de theosofische vereniging. Maar ook in het kader van de tweede doelstelling is dit een interessante religieuze beweging die veel invloed heeft gehad op de Engelse en Amerikaanse cultuur, tot op de dag van vandaag, en die bij theosofen in Nederland over het algemeen minder bekend is. De Quakers staan vooral bekend om hun hoogstaande ethiek.
Bekijk hier de voordracht van Drs.Arjan Lelivelt